CSR a ESG: różnice, podobieństwa i dlaczego warto je znać?

Zrównoważony rozwój biznesu oznacza świadome i odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej. Choć głównym celem przedsiębiorstw pozostaje generowanie zysków, coraz większą wagę przykłada się do równoczesnego uwzględniania aspektów społecznych i środowiskowych. Właśnie w tym kontekście pojawiają się koncepcje CSR (Corporate Social Responsibility) oraz ESG (Environment, Social, Governance), które stanowią różne podejścia do wdrażania zrównoważonych praktyk biznesowych.

CSR – Społeczna odpowiedzialność biznesu
CSR, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu, odnosi się do dobrowolnych działań podejmowanych przez firmy w celu poprawy ich wpływu na społeczeństwo i środowisko. Inicjatywy CSR mogą obejmować m.in. programy wspierające społeczności lokalne, projekty na rzecz ochrony środowiska czy działania filantropijne. To szerokie i często idealistyczne podejście ma na celu budowanie pozytywnego wizerunku firmy oraz rozwijanie relacji z interesariuszami.

ESG – Zestaw mierzalnych kryteriów
ESG to z kolei narzędzie służące ocenie firm w trzech kluczowych obszarach: środowiskowym, społecznym i zarządczym.

• Środowisko (Environment): Kryteria te dotyczą wpływu firmy na środowisko, m.in. emisji gazów cieplarnianych, zużycia zasobów naturalnych oraz zarządzania odpadami.
• Społeczeństwo (Social): Aspekty społeczne obejmują praktyki związane z zatrudnieniem, równością, bezpieczeństwem pracy oraz zaangażowaniem w rozwój społeczności lokalnej.
• Zarządzanie (Governance): Działania zarządcze dotyczą ładu korporacyjnego, transparentności, działań antykorupcyjnych oraz polityki wynagrodzeń.

Rola ESG w łańcuchach dostaw
We współczesnym biznesie przestrzeganie zasad ESG staje się kluczowe, zwłaszcza dla firm będących częścią globalnych łańcuchów dostaw. Coraz więcej zamawiających wymaga od dostawców konkretnych działań związanych ze zrównoważonym rozwojem. Dla zobrazowania tej sytuacji warto przybliżyć przykłady z różnych sektorów:

• Branża FMCG oczekuje opakowań biodegradowalnych lub nadających się do recyklingu.
• Firmy meblarskie wymagają drewna pochodzącego z certyfikowanych upraw.
• Przemysł odzieżowy kładzie nacisk na bezpieczne warunki pracy oraz stosowanie ekologicznych barwników.

Korzyści wynikające z wdrażania ESG
Integracja kryteriów ESG w strategii i operacjach przedsiębiorstwa, przeprowadzona w rzetelny i przemyślany sposób przynosi wielowymiarowe korzyści:

• Optymalizację zużycia energii i redukcji emisji CO2, które nie tylko zmniejszają wpływ na środowisko, ale również obniżają koszty działalności.
• Inwestycje w rozwój pracowników oraz dbałość o ich dobre warunki pracy zwiększają lojalność i efektywność zespołu, co przekuwa się na mniejszą rotację i koszty rekrutacji.
• Transparentność oraz skuteczne mechanizmy przeciwdziałania korupcji wzmacniają zaufanie klientów i partnerów biznesowych.

Ewolucja odpowiedzialnych praktyk
Przejście od CSR do ESG to naturalny etap rozwoju odpowiedzialnych praktyk biznesowych. Podczas gdy CSR koncentruje się na szerokim spektrum działań społecznych, ESG dostarcza mierzalnych i konkretnych kryteriów, które wspierają wprowadzanie trwałych zmian. Dla małych i średnich przedsiębiorstw wdrożenie zasad ESG może stanowić klucz do zwiększenia konkurencyjności, obniżenia kosztów operacyjnych oraz przede wszystkim zdobycia nowych kontraktów z dużymi firmami.

Dlaczego warto o tym wiedzieć? Ponieważ można wykorzystać szansę!
Rok 2025 będzie kluczowy dla rozwoju idei zrównoważonego biznesu, zwłaszcza w kontekście raportowania ESG. Nowe regulacje obejmą nie tylko duże przedsiębiorstwa, które już teraz działają zgodnie z unijnymi dyrektywami, ale także ich dostawców oraz partnerów w całym łańcuchu wartości. W efekcie coraz więcej organizacji, w tym również pracownicy dotychczas niezwiązani z raportowaniem, zaczną zwracać uwagę na znaczenie ESG. 

Rosnące wymagania – rosnące wyzwania
Rozszerzenie obowiązku raportowania na kolejne grupy przedsiębiorstw niesie ze sobą szereg wyzwań. Brak wystarczającej liczby ekspertów, wyższe koszty usług doradczych oraz wydłużony czas realizacji projektów to tylko niektóre z problemów, z jakimi muszą mierzyć się firmy. Jak pokazuje doświadczenie organizacji już zaangażowanych w proces raportowania, kluczowe znaczenie ma zaangażowanie całej firmy – od wypracowania sposobów pomiaru wskaźników, przez edukację pracowników, po skuteczne pozyskiwanie i analizowanie danych.

Transformacja obejmuje jednak nie tylko procesy raportowania, lecz także zmienia fundamenty kultury organizacyjnej. Firmy muszą przeprowadzać szczegółowe analizy i oceny, co może spowolnić wdrażanie innowacji i skalowanie działalności w krótkim okresie. Niemniej, te działania są konieczne, aby przygotować organizacje na przyszłe wyzwania oraz zapewnić ich długoterminową konkurencyjność.

Rola edukacji MŚP i HR 
Zainteresowanie ESG wśród małych i średnich przedsiębiorstw dynamicznie wzrasta, głównie ze względu na coraz częstsze wymagania kontrahentów dotyczące raportowania i przestrzegania zasad zrównoważonego rozwoju. Jednak brak jednoznacznych wytycznych oraz praktycznych wskazówek utrudnia tym firmom dostosowanie się do nowych regulacji.

W odpowiedzi na te potrzeby Fundacja Pro NGO planuje w 2025 roku opublikowanie kolejnej edycji „Poradnika CSR i ESG”. Publikacja ta, w przejrzystej i praktycznej formie, ma pomóc przedsiębiorstwom zrozumieć złożoność zrównoważonego rozwoju, wdrożyć najlepsze praktyki oraz krok po kroku przejść przez proces raportowania w kontekście aktualnych regulacji.

W większych firmach podobne wyzwania pojawiają się w działach HR i Employer Branding. Chociaż ESG zaczyna być postrzegane jako ważny element strategii zatrudnienia, wielu specjalistów nadal uważa, że temat nie dotyczy ich bezpośrednio. Tymczasem umiejętność projektowania rozwiązań wspierających cele ESG oraz zrozumienie ich wpływu na organizację staną się wkrótce kluczowymi kompetencjami liderów HR.

Niepewność regulacyjna i geopolityczna
Dynamiczne zmiany w przepisach oraz niestabilność geopolityczna wciąż budzą niepokój wśród przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości czy sektora. W szczególności małe i średnie firmy mogą postrzegać nowe wymogi ESG jako dodatkowe obciążenie, zwłaszcza w trudnym otoczeniu gospodarczym.

Aby sprostać wyzwaniom 2025 roku, przedsiębiorstwa powinny:

• Aktywnie monitorować zmiany regulacyjne zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym.
• Inwestować w edukację i szkolenia, uczestnicząc w wydarzeniach branżowych i budując kompetencje wewnętrzne.
• Nawiązywać współpracę z ekspertami oraz innymi organizacjami, aby wspólnie wypracowywać najlepsze praktyki i wymieniać się doświadczeniami.

Rok 2025 stanie się momentem przełomowym, w którym ESG przestanie być jedynie wyzwaniem regulacyjnym, a zacznie odgrywać kluczową rolę w kreowaniu wartości zarówno dla organizacji, jak i jej interesariuszy.