Transformacja porażki w działanie i sukces

Większość osób kojarzy prowadzenie biznesu z klientami, podatkami, księgowością czy współpracownikami. Mało kto za równie istotne uznaje nastawienie. To zaś okazuje się mieć kluczowe znaczenie w każdej sferze ludzkiego życia, również tej biznesowej. Natura człowieka jest niezwykle zdywersyfikowana. Różnice w pojmowaniu świata zachodzą nie tylko między przedstawicielami różnych kultur, ale i członkami najbliższej rodziny. Każdy bowiem postrzega rzeczywistość przez pryzmat narzuconego przez siebie filtra, który obejmuje własne poglądy, przekonania czy doświadczenia. W powszechnym dyskursie natrafić można na sformułowanie „jeden człowiek znajdzie na każdy problem rozwiązanie, a inny na każde rozwiązanie znajdzie problem”. Już stoicy mawiali o neutralności rzeczy zewnętrznych, czyli braku wrodzonej wartości czy moralnego znaczenia wydarzeń. Oznacza to, że człowiek sam nadaje rzeczom i sytuacjom wagę, oceniając je jako pozytywne, neutralne czy negatywne. Każdy również sam dokonuje wyboru między postrzeganiem porażki jako końca, a jej interpretacją jako nowej perspektywy i okazji do rozwoju. 

Istnieją badania, które dowodzą, iż człowiek naturalnie łatwiej i szybciej przywiązuje się do negatywnych myśli. Dr R. Hanson pisał, że mózg działa jak „rzep” dla negatywnych doświadczeń, a jak „teflon dla pozytywnych”¹. Innym, wartym uwagi obserwowalnym ludzkim mechanizmem wydaje się „efekt negacji”, nazywany też „efektem zaprzeczenia”² . Oznacza on tendencję do wykorzystywania informacji negatywnych w znacznie większym stopniu niż pozytywnych. Źródła tego pojęcia należy doszukiwać się jeszcze przed kilkoma tysiącami lat, kiedy nasi przodkowie narażeni byli na bezpośrednie zagrożenia środowiskowe. O ile w przypadku odczuwania ciągłego strachu, skupianie się na negatywnych emocjach wydaje się zrozumiałe, w dzisiejszych realiach to założenie nie znajduje już podstaw. J. Murphy, największy propagator prawa przyciągania, wprost mówił, że człowiek jest taki, jakie są jego myśli³. Jeżeli człowiek dąży do sukcesu, realizacji swoich celów i spełnienia marzeń, musi zacząć od zmiany swojego myślenia. Zupełnie inne emocje będą towarzyszyć człowiekowi, który już na starcie swojej drogi wierzy w swój sukces, a każde niepowodzenie postrzega jako możliwość ulepszenia i urozmaicenia swojego pomysłu. Jeden z największych wynalazców Thomas Edison powiedział: „Nie poniosłem porażki, po prostu wymyśliłem 10 000 sposobów, które nie działają”. Edison zrozumiał, że kluczowe jest zarówno poznanie tego, co funkcjonuje, jak i tego, co nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Pełna świadomość obu aspektów prowadzi do większej wiedzy, doświadczenia i ostatecznego sukcesu. 

Wyzwaniem w rozwoju swojej kariery może być także odnalezienie balansu pomiędzy akceptacją obecnego stanu rzeczy a własną, potęgowaną przez ego ambicją. Dzisiejsze czasy sprzyjają „natychmiastowości”, kiedy to jedno kliknięcie i upływ kilku sekund wystarczą, aby zrealizować swoje zadanie. Przyzwyczajenie do niezwłocznego otrzymywania zamówień może przekładać się na utratę cierpliwości również na innych płaszczyznach życia. Wydaje się bowiem, że coraz bardziej odchodzi się od kultury wytrwałości i determinacji. Przyczyniły się do tego między innymi media społecznościowe, kreujące wyfiltrowany, fikcyjny wizerunek rzeczywistości. Prezentowany przez internetowych twórców wyidealizowany styl życia, może wywoływać poczucie bezwartościowości czy stan zwątpienia w siebie. Odbiorca nabiera przekonania, że sukces jest osiągalny dla każdego, co w przypadku osobistego niepowodzenia prowadzi do przekonania o własnej mniejszości. W poczucie niskiej wartości wpędza też porównywanie się oraz wyrywkowe ocenianie rzeczywistości. Warto pamiętać – i ciągle sobie przypominać – że sukces często pokazywany jest bez prowadzącej do niego drogi. Obserwuje się cudze laury, dyplomy, bogactwo i luksus, niewidocznym pozostają zaś wyrzeczenia, wysiłek czy wcześniejsze niepowodzenia. Należy więc unikać powierzchownego oceniania cudzego sukcesu, a także pamiętać o unikatowej drodze, którą podąża każdy człowiek. Niech zatem sukcesy innych i czas, w jakim je osiągnęli, pozostaną motywacją i inspiracją, nie zaś powodem do zazdrości czy rezygnacji z własnych działań.

Do zamiany porażki w sukces przydatne może być przyjęcie następujących prawd:  

1. Przestań porównywać się do innych. Podążaj swoją drogą. Skup się na sobie.
2. Nie traktuj porażki osobiście. Pamiętaj, że nikt cię nie ocenia. Usłyszane „nie” nie sprawia, że jesteś bezwartościowy.
3. Traktuj każdą odmowę jako naukę. Wyobraź sobie, że porażki to schody, po których wspinasz się do swojego celu.
4. Pamiętaj, że po każdej odmowie nie wracasz do punktu zero, ale zaczynasz już  z wyższego poziomu.
5. Motywuj się historiami osób, które nie poddały się pomimo wielu odmów.
6. Okazuj sobie wyrozumiałość. Pamiętaj, że życie to nie jest sprint, tylko maraton. Masz czas zrealizować wszystko, czego pragniesz.
7. Analizuj efekty twoich działań i wyciągaj wnioski.
8. Pamiętaj, że już próbując, jesteś zwycięzcą!

Przypisy

1. Hanson, R. (2016), Szczęśliwy mózg. Wykorzystaj odkrycia neuropsychologii, by zmienić swoje życie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (GWP).
2. Moore, C. (2019), What Is Negativity Bias and How Can It Be Overcome? Pobrano z: https://positivepsychology.com/3-steps-negativity-bias/#bias (data dostępu: 17.08.2024).
3. Murphy, J. (2019), Potęga podświadomości. Warszawa: Świat książki.