Czy możemy pozyskiwać wsparcie finansowe długoterminowo i jednocześnie budować społeczność? O modelu subskrypcyjnym w crowdfundingu

Słowniczek pojęć

Crowdfunding subskrypcyjny – model finansowania społecznościowego opierający się na cyklicznych, comiesięcznych płatnościach

Patronite – polska platforma crowdfundingowa działająca w modelu subskrypcyjnym

Patroni – określenie pojawiające się na platformie Patronite, osoby wspierające określone projekty

Wprowadzenie

Pod ogólną ideą i założeniami crowdfundingu, czyli finansowania społecznościowego, możemy wyróżnić kilka jego modeli. Jest to zatem model udziałowy, ukierunkowany przede wszystkim na wspieranie nie tylko sfinansowania pojedynczego produktu lub usługi, ale całości prowadzonej działalności. Wyróżnić można także wariant pożyczkowy, charytatywny oraz nagrodowy. Ten ostatni łączy się ponadto z modelem przedsprzedażowym, ale również z wariantem subskrypcyjnym. Subskrypcje w crowdfundingu posiadają jednak pewne szczególne wyróżniki, nieco inaczej kształtujące chociażby kwestię angażowania społeczności.

Charakterystyka crowdfundingu subskrypcyjnego

Crowdfunding subskrypcyjny również toczy się w przestrzeni online – przede wszystkim na określonych platformach, ale istotne jest też to, co dzieje się w mediach społecznościowych. Zasada pozostaje bowiem niezmienna: jest to finansowanie społecznościowe, zatem to przede wszystkim odbiorców należy przekonać do wartości danej inicjatywy i nawiązać z nimi więź. Ponadto, podobnie jak w modelu nagrodowym, twórcy określonych inicjatyw crowdfundingowych mogą określać różne progi wsparcia. W ramach tych progów proponowane są różnego rodzaju korzyści i nagrody - jak chociażby dodatkowe materiały zza kulis – aczkolwiek to nie nagrody są tutaj najważniejsze. Taka informacja pojawia się nawet na platformie Patronite: kluczowe są podziękowania dla Patronów (osób wspierających), nagroda nie jest elementem obowiązkowym. Niemniej jednak, chociażby symboliczne wsparcie może być dobrze widziane.

Wsparcie w modelu subskrypcyjnym w większym stopniu odnosi się bowiem do samej chęci wsparcia określonej działalności i niekoniecznie jest ono podejmowane ze względu na nagrody. Wynika to z faktu, że ewentualne nagrody bezpośrednio łączą się ze wspieraną działalnością. Szczegółowe podejście do tego, jakie konkretnie korzyści zostaną zaproponowane zależy od twórców konkretnej zbiórki. Jednakże zasady są tu podobne jak przy innych platformach z modelu subskrypcyjnego: wyższy próg może oznaczać bardziej rozbudowaną nagrodę lub też może zawierać w sobie korzyści z wszystkich poprzednich poziomów plus nowe bonusy.

Zasadnicza różnica i cecha szczególna modelu subskrypcyjnego dotyczy perspektywy czasowej. Mianowicie, o ile w modelu nagrodowym dla twórców kampanii kluczowym wyzwaniem jest zebranie potrzebnych funduszy w określonym przedziale czasowym (wymogi zależne od platformy), tak w modelu subskrypcyjnym mówimy o cyklicznym ponawianiu płatności. Osoby lub instytucje wybierające ten wariant pozyskiwania funduszy stoją zatem raczej przed wyzwaniem dotyczącym tego, jak w dłuższej perspektywie podtrzymać zainteresowanie społeczności swoimi działaniami. Sam cel finansowy (takie informacje również pojawiają się chociażby na platformie Patronite) oczywiście ma znaczenie, jednak nie przesądza o istnieniu lub porażce konkretnego projektu – co dzieje się chociażby w kontekście platformy Kickstarter.

Model subskrypcyjny zakłada cykliczne, miesięczne ponawianie płatności. Ewentualne wycofanie wsparcia może być swego rodzaju formą przekazania informacji zwrotnej co do istoty projektu. Proponowane progi wsparcia wyglądają mniej więcej tak, jak informacje o progach nagrodowych na pozostałych platformach. Szczegółowe progi ustalane są bezpośrednio przez osoby lub podmioty uruchamiające zbiórkę na platformie: deklarowane wsparcie miesięczne może wynosić 5 złotych, lub sięgać nawet 400 lub 500 złotych miesięcznie. Rekomendacje co do sposobu ustalania progów przedstawia także platforma Patronite: dobrym (i statystycznie najbardziej popularnym) punktem rozpoczęcia jest próg 10 złotych, aczkolwiek dla nieco mniejszych lub młodszych społeczności warto rozpocząć od wspomnianych 5 złotych. Ponadto, podobnie jak przy platformach typu Wspieram.to, znaczenie ma równomierne zaproponowanie progów wsparcia. Warto też – co podaje Patronite – wczuć się w perspektywę potencjalnych wspierających: comiesięczne przelewanie kwoty 5 lub 10 złotych jest mniej obciążające niż analogiczna sytuacja z kwotą 70 lub 100 złotych. Pamiętajmy jednak, że są to pewne ogólne rekomendacje, a w crowdfundingu subskrypcyjnym – podobnie jak w każdym innym – nie ma niestety jednej recepty na sukces.

Zakończenie

Wśród wielu form crowdsourcingu warto wyróżnić również model subskrypcyjny. Nie zbieramy w nim funduszy na jeden ściśle określony produkt lub inicjatywę, ale prosimy o cykliczne wsparcie naszej działalności. Może być to szczególnie istotne, kiedy prowadzimy działalność o wymiarze twórczym i kreatywnym. Osoby wspierające dokonują miesięcznych płatności, a ewentualna decyzja o zaprzestaniu wspierania może być istotnym sygnałem i informacją zwrotną co do oceny naszych działań. Podobnie jak w modelu nagrodowym, możemy zaproponować określone korzyści wspierającym – aczkolwiek tutaj nagrody nie odgrywają aż tak kluczowego znaczenia. Istotna jest bowiem sama chęć wsparcia działalności 
 

Autor
Magdalena Sawczuk zdjęcie

Dr Magdalena Sawczuk

Uniwersytet Jagielloński, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej

Od 2021 roku pracownik badawczo-dydaktyczny w Instytucie Przedsiębiorczości na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2023 roku obroniła pracę doktorską pod tytułem „Zarządzanie relacjami z interesariuszami muzeum w procesie współtworzenia wartości” (w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości). Zainteresowania badawcze obejmują kwestie budowania doświadczeń, współtworzenia wartości oraz innowacji i crowdsourcingu.