Jednorożec tylko 30 razy bardziej prawdopodobny niż atak rekina

Startupowa gra w kości 

Wielu entuzjastów startupów i przedsiębiorczości uważa, że droga do sukcesu na rynku jest usłana ciągłymi triumfami, kolejnymi rundami inwestycyjnymi i spektakularnymi osiągnięciami. Rzeczywistość jednak przedstawia się znacznie trudniej. Rozważmy kluczowe statystyki: w standardach inkubacyjnych przyjmuje się, że na każdy zarejestrowany startup przypada dziewięciu pomysłodawców, którzy nie docierają do momentu rejestracji spółki. Tylko 30% startupów osiąga poziom breakeven, gdzie ich przychody przekraczają koszty. Co więcej, uważa się, że spośród 100 inkubowanych startupów tylko jeden osiąga etap dojrzałości, a 75% firm, które pozyskały inwestycje typu Venture Capital, ostatecznie upada. A co z jednorożcami? Szacuje się, że szansa na stworzenie jednorożca wynosi tylko 0,000033%. Dla porównania, szansa na wygranie głównej nagrody w Lotto wynosi 0,000007% (ok. 5 razy mniejsza), szansa na atak rekina to 0,000001% (ok. 30 razy mniejsza), a ryzyko śmierci spowodowanej przez meteoryt wynosi 0,00000006% (ok. 550 razy mniejsza).

Jak więc widać, istnieje ogromna różnica między folklorem startupowym a rzeczywistością. Jak zatem osiągnąć szczyt? Jakie etapy należy przejść po drodze? Chociaż poszczególne etapy rozwoju startupu mogą charakteryzować się różną dynamiką i czasem trwania, w zależności od branży i oferowanego produktu, można wyróżnić kilka standardowych etapów w procesie tworzenia przedsiębiorstwa. 

8 etapów wzrostu startupu 

Tabela: Etapy wzrostu startupu.
Etap Orientacyjne liczba podmiotów

Pre-seed:

Na tym etapie startup jest głównie ideą lub koncepcją, która wymaga zbudowania solidnych fundamentów. Zadaniem założycieli jest nie tylko rozwijanie i testowanie pomysłu, ale również przygotowanie PoP (Proof of Principle) i PoC (Proof of Concept), które są kluczowe dla walidacji stawianych hipotez. Więcej o tych terminach przeczytasz w artykule: Od pomysłu do produktu. Zespołowi przychodzi także zaangażować kluczowe podmioty i osoby, które mogą wspierać rozwój projektu. W tym okresie prowadzone są również szczegółowe badania rynku, które pomagają zdefiniować grupę docelową oraz zrozumieć jej potrzeby i oczekiwania. Pierwszy feedback od potencjalnych użytkowników pozwala ocenić, czy pomysł ma realne szanse na sukces. Finansowanie w fazie pre-seed często pochodzi z modelu 4F (founders, friends, family, fools), a wsparcie mogą również oferować inkubatory biznesowe. W tym czasie ważne jest również przygotowanie i prezentacja planu biznesowego w ramach sieci kontaktów założycieli, co pomaga w zbudowaniu pierwszej wiarygodności projektu. 

10 000 pomysłów  

Etap seed:

Na tym etapie rozwoju, zespół koncentruje się na opracowaniu produktu RTM (Ready To Market) / RTS (Ready To Sales) – produktu gotowego do wprowadzenia na rynek. W literaturze produkt ten jest najczęściej przekuwany w MVP (Minimum Viable Product), choć może przybrać również formę MAP (Minimum Awesome Product), MMP (Minimum Marketable Product), SLC (Simple, Lovable, Complete) / MLP (Minimum Lovable Product). Więcej informacji na temat tych koncepcji znajdziesz w artykule: Od pomysłu do produktu.

W fazie seed startupy aktywnie szukają finansowania, opierając się na różnorodnych źródłach. Do najpopularniejszych należą aniołowie biznesu, fundusze seed'owe, crowdfunding oraz dotacje. Opracowanie w tej fazie produktu RTM/RTS jest kluczowe, aby móc zacząć generować trakcje.

Równocześnie, zespół dąży do nawiązania kluczowych kontaktów w branży, które mogą wspomóc dalszy rozwój i rozpowszechnienie produktu. Każdy z tych kroków przyczynia się do budowania solidnej podstawy dla przyszłego wzrostu i ekspansji startupu. 

1 000 startupów

(10.0 % początkowej liczby pomysłów) 

Etap early stage:

Po pozyskaniu funduszy rozpoczyna się wprowadzanie produktu na rynek. RTM/RTS jest testowany wśród grup klientów typu “innovators” i “early adopters”, a feedback pozwala na dalsze dopracowanie produktu i oferty. Często na tym etapie poszukuje się również finansowania typu Series A. 

500 startupów

(5.0 % początkowej liczby pomysłów) 

Etap growth:

Startup osiąga stałą bazę klientów i regularne przychody. Poszukuje się większych inwestycji, aby skalować działalność. Zwiększa się także zespół, aby sprostać rosnącym wymaganiom operacyjnym. 

200 startupów

(2.0 % początkowej liczby pomysłów) 

Etap established:

Firma osiąga stabilność i przewidywalny przepływ gotówki. Łatwiej jest teraz pozyskać zasoby finansowe i czołowe talenty. Na tym etapie firma może skupić się na dalszym rozwoju bazy klientów. 

80 startupów

(0.8 % początkowej liczby pomysłów) 

Etap expansion:

Rozwój w nowych rynkach i kanałach dystrybucji. Możliwe jest wprowadzenie nowych produktów lub usług, a strategiczne planowanie pomaga określić najlepsze ścieżki ekspansji.

30 startupów

(0.3% początkowej liczby pomysłów)

Etap maturity:

Firma utrzymuje stałe przychody i posiada lojalną bazę klientów. Zarządzanie przechodzi w ręce doświadczonego zespołu menedżerskiego, a firma ma silną pozycję na rynku oraz wyraźnie określony wizerunek. 

10 startupów

(0.1% początkowej liczby pomysłów) 

Etap merger and acquisition:

Ostatni etap, kiedy firma może być przejęta przez większego gracza lub połączyć się z innym przedsiębiorstwem, aby zwiększyć swoje zasoby i wartość dla akcjonariuszy.

1 startup

(0.01% początkowej liczby pomysłów) 

Autor
Kacper Raciborski zdjęcie

Mgr inż. Kacper Raciborski

Założyciel i Prezes Fundacji Innovations Hub, która pełni kluczową rolę w profesjonalizacji polskiego sektora pre-seed oraz transformacji sceny inkubacyjnej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (CEE). Kacper dedykuje swoją działalność edukacji w zakresie inkubacji biznesowej oraz wspieraniu rozwoju startupów i przedsiębiorczości, ze szczególnym uwzględnieniem młodych przedsiębiorców poniżej 30 roku życia. Jako ekspert w dziedzinie inkubacji, specjalizuje się w kreowaniu strategii wdrożeniowych dla nowych produktów i modelowaniu biznesowym startupów. Posiada wykształcenie w zakresie mechaniki, fizyki i astronomii. Jest również cenionym prelegentem i warsztatowcem, aktywnie działającym na rzecz popularyzacji najlepszych praktyk inkubacyjnych w Polsce.