Biznesplan. W startupie?
Nie tylko dla inwestorów…
Artykuł stanowi kontynuację artykułów pt. “Pierwszy krok w pozyskiwaniu inwestycji. Teaser”, a także “Drugi krok w pozyskiwaniu inwestycji. Pitch Deck”. Nie czytałeś/aś poprzednich artykułów? Zajrzyj tutaj: Pierwszy krok i tutaj: Drugi krok.
Chociaż powszechnie uważa się, że biznesplan jest przygotowywany głównie z myślą o inwestorach i funduszach venture capital, to nie jest to jedyna jego funkcja. Dokument ten, oprócz tego, że pomaga inwestorom zrozumieć biznes i podejmować decyzje inwestycyjne, odgrywa znacznie ważniejszą rolę w strukturze każdego startupu. Biznesplan pomaga założycielom uporządkować myśli i wytyczyć kierunek rozwoju firmy. Pisanie pierwszego biznesplanu powinno być więc traktowane jako proces skierowany przede wszystkim do samych twórców.
Biznesplan to szczegółowy plan działania, który zawiera opis wizji, celów oraz strategii startupu. W dokumencie tym powinny znaleźć się informacje o rynku, na którym firma ma działać, analiza konkurencji, plan marketingowy oraz orientacyjne wyliczenia finansowe, określające potrzebne zasoby i prognozowane wyniki finansowe. Powinien również zawierać informacje o wybranych metodach finansowania przedsięwzięcia oraz plan pozyskania kapitału, w tym potencjalnych inwestorów lub dostępnych grantów.
Dzięki biznesplanowi założyciele mogą dokładnie zaplanować strategię i podejmować przemyślane decyzje, co zwiększa szanse na sukces. Jest to dokument dynamiczny, który powinien być aktualizowany i dostosowywany w miarę rozwoju firmy, ale jego stworzenie na wczesnym etapie jest kluczowe dla każdego nowego przedsięwzięcia.
Unikaj sztywnego stosowania standardowych szablonów biznesplanu z internetu!
Biznesplan dla startupu różni się znacząco od dokumentów tworzonych dla dojrzałych firm, które mogą obejmować rozbudowane plany operacyjne i strategiczne. Nie twórz biznesplanu na lata naprzód, wypełnionego hipotetycznymi scenariuszami dotyczącymi kultury organizacyjnej czy długofalowych planów. Nadmiar teoretycznych rozważań może okazać się mało przydatny i odwracać uwagę od bieżących wyzwań. W startupie biznesplan powinien być narzędziem praktycznym i aktualnym, elastycznie dostosowanym do dynamicznych zmian i bezpośrednich potrzeb firmy. Biznesplan powinien służyć przede wszystkim Tobie, pomagając zorganizować myśli i strategie. Jeśli czujesz, że brakuje ci jakiegoś elementu w standardowej strukturze – śmiało go dodaj. Pamiętaj, że dokument ten ma przede wszystkim wspierać rozwój Twojego przedsięwzięcia.
Modelowy biznesplan w startupie
| Element | Co powinno zawierać |
|---|---|
| Streszczenie (obowiązkowe) | Zwięzłe podsumowanie każdego aspektu działalności startupu, przedstawione w formie tabeli, np. używając modelu Startup Puzzle Canvas Fundacji Innovations Hub. |
| Zespół | Opis kwalifikacji członków zespołu i ich wpływ na efektywność przedsięwzięcia. Wskazanie obszarów wymagających wzmocnienia oraz plan działań mających na celu ich uzupełnienie. Uwzględnienie struktury udziałów i rezerwacji ustalonego procentu udziałów na plan opcji pracowniczych (ESOP). Warto w tym miejscu mieć spisany founders agreement z pozostałymi członkami zespołu. Zachęcamy do skorzystania ze wzoru Fundacji Innovations Hub, który jest najdokładniejszym tego typu dokumentem obecnie opracowanym w Polsce. |
| Problem | Definicja kluczowych problemów, które startup ma rozwiązać, wyjaśniona w sposób zrozumiały i przekonujący. |
| Rozwiązanie | Szczegółowy opis produktu lub usługi, technologii użytych w projekcie, a także obecnego etapu rozwoju produktu (włączając TRL - Technology Readiness Level). |
| Unfair advantage | Wskazanie unikalnej cechy, która odróżnia startup na rynku, np. know-how, patenty, czy unikalne funkcjonalności produktu, które zabezpieczają jego niepowtarzalność na najbliższe 1-2 lata. |
| Konkurencja | Analiza konkurencji bezpośredniej i pośredniej, wskazanie ich mocnych i słabych stron oraz strategii pozwalającej na skuteczną konkurencję na rynku. |
| Klienci | Określenie docelowej grupy klientów, ich potrzeb, preferencji, zachowań zakupowych oraz motywacji. Opis planowanych działań marketingowych oraz hipoteza wartości produktu z propozycją eksperymentu walidacyjnego. |
| Rynek | Analiza wielkości rynku za pomocą modelu TAM, SAM i SOM, wyjaśnienie metodyki i danych użytych do obliczeń. |
| Monetyzacja i Model Biznesowy | Opis źródeł przychodów, kanałów dystrybucji oraz polityki cenowej. Prezentacja sposobu, w jaki model biznesowy umożliwi generowanie przychodów oraz szczegóły dotyczące propozycji dotarcia do klienta i walidacji modelu. |
| Struktura kosztów | Szczegółowe omówienie kosztów stałych i zmiennych związanych z działalnością firmy, od produkcji po dystrybucję. |
| Kluczowe działania | Wykaz działań niezbędnych do osiągnięcia celów biznesowych, z podziałem na etapy rozwoju produktu (od PoP do RTM/RTS) i kamienie milowe, które firma zamierza osiągnąć na każdym z nich. Opis inicjatyw, które pomogą zbudować przewagę konkurencyjną i rozpocząć trakcję. |
Mgr inż. Kacper Raciborski
Założyciel i Prezes Fundacji Innovations Hub, która pełni kluczową rolę w profesjonalizacji polskiego sektora pre-seed oraz transformacji sceny inkubacyjnej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (CEE). Kacper dedykuje swoją działalność edukacji w zakresie inkubacji biznesowej oraz wspieraniu rozwoju startupów i przedsiębiorczości, ze szczególnym uwzględnieniem młodych przedsiębiorców poniżej 30 roku życia. Jako ekspert w dziedzinie inkubacji, specjalizuje się w kreowaniu strategii wdrożeniowych dla nowych produktów i modelowaniu biznesowym startupów. Posiada wykształcenie w zakresie mechaniki, fizyki i astronomii. Jest również cenionym prelegentem i warsztatowcem, aktywnie działającym na rzecz popularyzacji najlepszych praktyk inkubacyjnych w Polsce.