Elementy brandingu

Marka (brand) to nazwa, określenie, znaki, symbole, logo, projekty graficzne, odpowiednia kolorystyka, a także kombinacje tych elementów, mające na celu identyfikację produktów i usług oraz ich odróżnienie od konkurencji.  Marka nie jest tożsama z nazwą firmy, np. Coca-Cola to marka a The Coca-Cola Company to firma. Firma może mieć w swoim portfolio więcej marek, np. The Coca-Cola Company ma w swoim portfolio, poza Coca-Colą, m.in. marki takie jak Sprite, Costa Coffee, Fanta i Schweppes.

“The way a company brands itself is everything – it will ultimately decide whether a business survives.” - Sir Richard Branson, twórca Virgin Group

Branding to proces budowania świadomości marki – tego, w jaki sposób marka jest postrzegana przez konsumentów. Wpływa na to wiele elementów, z których najważniejsze obejmują:

  • osobowość marki
  • logo, nazwa i slogan
  • obietnica, misja, wizja, wartości
  • ton wypowiedzi
  • kolorystyka 

Docelowo marki dbają o zachowanie maksymalnej spójności pomiędzy poszczególnymi elementami, aby każdy z nich pomagał tworzyć pożądane wyobrażenie na temat marki w umyśle konsumenta. Tylko takie marki będą postrzegane jako autentyczne, a tym samym godne zaufania. 

Osobowość marki i wykorzystanie archetypów 

W psychoanalitycznej teorii Carla Gustawa Junga archetyp jest to wspólny wszystkim ludziom, dziedziczny wzorzec reagowania i postrzegania świata1. Archetypy stworzone przez Carla Gustava Junga to fundamentalne, uniwersalne wzorce zachowań, myśli i uczuć, które są zakorzenione w naszej podświadomości i są wspólne dla wszystkich ludzi. Jung opracował archetypy w wyniku analizy oraz studiowania religii i mitów różnych kultur.  

Szczególną kategorię archetypów stanowią archetypy osobowości, które są uosobieniem pragnień i dążeń danej jednostki.  Archetypy osobowości Junga znalazły zastosowanie w marketingu w ramach podejścia zakładającego, że marki są jak ludzie – a dokładniej jak ich klienci. Nadanie marce odpowiedniej osobowości wpływa na jej wartości, cele, a także sposób komunikacji i elementy wizualne. Całość ma na celu zbudowanie jak najbardziej spójnego wizerunku marki w oczach klientów, którzy będą także skłonni z taką marką się identyfikować oraz kupować jej produkty i usługi. 

Wyróżniamy 12 archetypów osobowości

Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Kotarbiński, marka 5.0, PWN, Warszawa 2021 
Archetyp Charakterystyka Przykłady marek 
Twórca (Creator) 

Istota archetypu: potrzeba stworzenia lepszego świata przez wyrażanie swoich pomysłów –  stworzenie czegoś wyjątkowego, o trwałej wartości

Cechy Marki–Twórcy: w komunikacji pobudza i inspiruje klientów do wyrażania siebie, wykorzystuje wyobraźnię odbiorców w celu tworzenia i wprowadzania innowacji w życiu lub biznesie 

Adobe, Lego, Dyson 
Władca (Ruler) 

Istota archetypu: potrzeba zapewnienia kontroli i stabilności w wirze zmian, potrzeba dominacji

Cechy Marki-Władcy: dąży do zapewnienia klientom poczucia, że są wyjątkowi i są na szczycie drabiny sukcesu

Microsoft, Mercedez-Benz  
Opiekun (Caregiver) 

Istota archetypu: pomoc innym, zapobieganie złym wydarzeniom, ochrona słabszych

Cechy Marki-Opiekuna: sprawia, że klienci czują się bezpieczni i są otaczani opieką 

Volvo, Caritas 
Niewinny (Innocent) 

Istota archetypu: zapewnianie komfortu, odwracanie uwagi od problemów, dostrzeganie dobra, dążenie, aby każdy był szczęśliwy

Cechy Marki-Niewinnego: prosta, uczciwa i pozytywna komunikacja budząca skojarzenia z bezpieczeństwem 

Coca-Cola, McDonald’s 
Mędrzec (Sage) 

Istota archetypu: przekazywanie wiedzy, poszukiwanie prawdy, wiedzy i mądrości

Cechy Marki-Mędrca: marka ekspercka, komunikuje fakty, potwierdzone informacje 

Discovery, Siemens 
Odkrywca (Explorer) 

Istota archetypu: potrzeba doświadczania czegoś nowego, wyjścia poza wygodę i konformizm

Cechy Marki-Odkrywcy: promowanie natury i ucieczki w nieznane, aby poznać siebie 

Jeep, National Geographic 
Bohater (Hero) 

Istota archetypu: przygoda, podejmowanie wyzwań, rywalizacja, walka o zwycięstwo. Chce ratować świat, aby udowodnić swoją wartość

Cechy Marki-Bohatera: inspirowanie i motywowanie do sukcesu i przełamywania barier 

Duracell, Nike 
Magik (Magician) 

 Istota archetypu: stara się urzeczywistnić marzenia, wierzy, że ogranicza nas tylko wyobraźnia

Cechy Marki-Magika: brak ograniczeń w obietnicy marki 

Disney, Red Bull, Tesla 
Buntownik  (Outlaw) 

Istota archetypu: wychodzenie poza schemat, łamanie reguł. Gardzi zasadami, regulacjami, pragnie rewolucji, aby zmieniać świat na lepsze

Cechy Marki-Buntownika: marka innowacyjna, płynąca pod prąd, łamiąca zasady a zarazem tworząca nową jakość 

Harley Davidson, Apple, inPost 
Kochanek (Lover) 

Istota archetypu: oddziaływanie na zmysły, nacisk na piękno, estetykę. Poszukiwanie doświadczenia intymności, bliskości i zmysłowej przyjemności

Cechy Marki-Kochanka: marki produktów premium, mody, kosmetyków, biżuterii, duże znaczenie zmysłów w komunikacji do klienta, tzw.  marketing sensoryczny 

Chanel, Apart 
Błazen (Jester) 

Istota archetypu: zabawa, życie chwilą, unikanie poważnych tematów, młody duchem, wieczny optymista

Cechy Marki-Błazna: marki z branży rozrywkowej, żartowanie z liderów rynku, komunikowanie poprzez szczęście i śmiech, podkreślanie radosnej strony życia 

M&M’s, Berlinki 
Towarzysz (Everyman) 

Istota archetypu: potrzeba przynależności, wtopienia się w społeczeństwo, stronienie od wyróżniania się w tłumie

Cechy Marki-Towarzysza: marki oferujące  produkty lub usługi związane z życiem codziennym, obiecujące funkcjonalność. Uczciwa, przyjazna, przyziemna strategia komunikacji 

IKEA, Allegro 

Personifikacja marki pozwala jej utożsamić się z docelowym odbiorcą i nawiązać z nim relację, i vice versa – docelowy odbiorca ma poczucie, że jest reprezentowany przez markę i chętnie sięgnie po jej produkt.  Nie na tym jednak zamyka się możliwość wykorzystania archetypów. Marki chętnie sięgają po różne archetypy w kampaniach reklamowych, aby przekonać docelowego odbiorcę, że produkt jest skrojony idealnie dla niego. 

Marlboro  W latach 50. ubiegłego wieku marka Marlboro stanęła przed wyzwaniem związanym z reklamowaniem papierosów z filtrem. Według badań miały być one mniej szkodliwą alternatywą dla papierosów bez filtra, były postrzegane jednak jako produkt dla kobiet. Dlatego w reklamie papierosów wykorzystano postać kowboja Marlboro, tzw. Marlboro Mana, nawiązując do archetypu prawdziwego mężczyzny.  Więcej na ten temat: https://truestory.pl/marlboro-man-najlepsza-kampania-w-historii-reklamy/

Nazwa, slogan i logo 

Są to podstawowe elementy brandingu.  

Nazwa marki to jeden z tych elementów, który rzadko ulega zmianie. Nazwa może wskazywać na produkt, jego właściwości, może zaciekawiać, intrygować, budzić skojarzenia lub wręcz przeciwnie.  

Slogan to główne hasło reklamowe marki, zazwyczaj krótkie, chwytliwe, często zapadające w pamięć, nawet jeżeli nie uda się zapamiętać nazwy (Carlsberg – Probably the Best Beer in the World, Media Markt – Nie dla idiotów).

Logo to graficzna reprezentacja marki, będąca głównym elementem, może też zawierać nazwę marki. Jednym z najsłynniejszych przykładów to nadgryzione jabłko będące logo marki Apple. 

Obietnica, misja, wizja, wartości 

Są to elementy, które mogą kontrybuować do komunikacji marki.

Obietnica marki jest to zobowiązanie marki wobec klientów, które określa wartość, jakiej mogą oczekiwać w przypadku zakupu produktu lub usługi.

Misja marki określa to, co chce osiągnąć marka (poza zyskami), co wnosi na rynek i jakie korzyści może zaoferować klientom. Wizja marki określa kierunek, w jakim zmierza marka oraz rolę, jaką chciałaby odgrywać w branży.  

Wartości marki to wartości, które determinują misję i wizję marki.  

Ton wypowiedzi

Ton wypowiedzi lub ton głosu marki (tone of voice) to ton komunikacji i przekazywania treści przez markę w kanałach mediowych i reklamach, wszędzie tam, gdzie prezentuje się marka.  Ton może być formalny, nieformalny, poważny, niepoważny, zabawny, operujący faktami, rozbudowany – ważnym jest, aby był dostosowany do grupy docelowej.   

Kolorystyka

Kolory marki powinny wpisywać się w jej osobowość, być zgodne z jej ofertą i poziomem cenowym. Kolory wywołują w odbiorcach pewne emocje i skojarzenia i tym także należy kierować się przy wyborze.  Zazwyczaj marki decydują się na wybór 5-10 kolorów z palety i stosują je konsekwentnie we wszystkich materiałach, w tym w materiałach promocyjnych, na stronie www i w kanałach społecznościowych.


Przydatne linki:

  1. https://blog.hubspot.com/marketing/color-palette-famous-websites
  2. https://cdn2.hubspot.net/hubfs/2337212/EBOOKS/BrandArchetypes_V16_Interactive.pdf
  3. https://blog.hubspot.com/marketing/brand-archetypes
  4. https://acrossgravity.com/pl/blog/tone-of-voice-przyklady/  

Przypisy:  

  1. https://sjp.pwn.pl/slowniki/archetyp, dostęp 31.08.2024.
Autor
Monika Bogusz zdjęcie

Mgr Monika Bogusz

Senior Marketing Specialist, CANPACK S.A.

Ukończyła stosunki międzynarodowe (UEK) oraz filologię portugalską (UJ). Pracowała jako tłumaczka i lektorka języka portugalskiego. Od 7 lat jest związana zawodowo z firmą CANPACK, w tym od ponad 4 lat pracuje w Dziale Marketingu.

Zainteresowania: content marketing, komunikacja marketingowa, narzędzia wsparcia sprzedaży.

Zainteresowania pozazawodowe: historia i kultura Bliskiego Wschodu, wędrówki po górach, literatura, języki obce.